Wyszukiwanie matki pszczelej w ulu często ułatwia czynności związane z prowadzeniem pasieki, nie tylko kiedy zamierzamy wymienić naszą królową. Ułatwia to także zrobienie odkładów, aby nie przenieść do nich ramki ze starą matką, a także wiele innych.
Znalezienie matki jest znacznie łatwiejsze kiedy jest ona oznakowana. Dlatego powinniśmy dążyć do tego , aby każda rodzina pszczela na naszej pasiece miała matkę oznakowaną. Znacznie trudniej a czasem wręcz niemożliwe jest odnalezienie matki nieoznakowanej.
Przede wszystkim ważna jest pogoda, oraz występowanie pożytku. Wtedy pszczoły są spokojniejsze co z pewnością pomoże nam w zlokalizowaniu matki a dodatkowo pszczoły lotne są poza gniazdem. Pierwszą rzeczą jest zlokalizowanie prawdopodobnego jej pobytu. Kiedy korpusy są oddzielone kratą odgrodową koncentrujemy się na przeszukaniu gniazda – rzecz jasna. Najprawdopodobniej matka znajdować się będzie na ramce gdzie złożone zostały jajeczka. Rzadziej na plastrach z zasklepionym czerwiem i miodem (chyba, że jest w trakcie ucieczki). Przeglądamy po kolei ramki na których może znajdować się matka, zwracając uwagę najpierw na ramkę następną pozostającą w ulu a następnie przeglądamy tą, którą wyjęliśmy (matka może uciekać na kolejne ramki, a wtedy jest szansa że ją zobaczymy). Matkę nieoznakowaną łatwiej jest dostrzec gdy będziemy patrzeć wzdłuż płaszczyzny plastra – matka jest wyższa i ma jaśniejsze nogi. Szukając oznakowaną matkę łatwiej będzie patrzeć prostopadle na ramkę. Przejrzane plastry odkładamy na koniec gniazda. Jeśli po przeglądnięciu plastrów nie znaleźliśmy matki – przeglądamy całe gniazdo ponownie. Gdy mimo to nie odnieśliśmy skutku lepiej będzie przełożyć poszukiwania na inny termin. Bywa po prostu, że matka przejdzie na ścianki lub dennice w ulu.
Na koniec warto wspomnieć aby nie dymić mocno podkurzaczem ramek gdyż spłoszymy matkę pszczelą.
Nieoznakowane matki najczęściej są z rójek a geny takiej matki będą przekazywane na dalsze pokolenia więc jakość pogłowia będzie gorsza. Powinniśmy dążyć aby wszystkie matki w naszych ulach były oznakowane i młode, maksymalnie dwuletnie.